Yerdan maqsadli va samarali foydalanishda qonuniylikni ta’minlash davlatning ustuvor vazifalaridan biri hisoblanadi. Zero, amaldagi qonunlarimizda yerni o‘zboshimchalik bilan egallaganlik, undan xo‘jasizlarcha foydalanganlik va yer hisobini yuritishdagi huquqbuzarliklar uchun ma’muriy va jinoiy javobgarlik belgilangan.
Yerga oid qonun hujjatlari ijrosi yuzasidan joylarda yer va kadastr nazoratchilari tomonidan aniqlangan qonun buzilish holatlari va ularni bartaraf etish choralari ko‘rilmoqda.
Kadastr agentligi Jizzax viloyati tuman, shahar bo‘limlari inspektorlari tomonidan 2022-yilning yanvar-iyul oylari davomida yer nazorati tizimida olib borilgan tadbirlar natijasida viloyat bo‘yicha 1 ming 113 ta holatda 529 gektar yer maydoni yuridik va jismoniy shaxslar tomonidan o‘zboshimchalik bilan egallab olinganligi aniqlandi.
Yer uchastkalarini o‘zboshimchalik bilan egallab olish holatlarini tahlil qiladigan bo‘lsak, 432 holatda 69 gektar yerga uy-joy qurish, 157 ta holatda 2,1 gektar maydonga noturar joy binolari qurish, 14 ta holatda 12,4 gektarga ko‘p yillik daraxtzorlar barpo etish, 1 ta holatda 0,02 gektar yerga baliq hovuzi yaratish va 509 ta holatda 445 gektar maydondan boshqa maqsadlarda foydalanish uchun egallab olingani ma’lum bo‘ldi.
Yuqoridagi holatlarni bartaraf etish bo‘yicha huquqbuzarlarning barchasiga ogohlantirish xatlari berilib, shundan 729 ta holat joyida ixtiyoriy bartaraf etilgan bo‘lsa, 381 gektar yer uchastkasi asl holiga qaytarilgan. 55 gektar maydondagi 104 ta holat bo‘yicha sudlarga da’vo arizalari kiritildi, ularning 19 tasi qanoatlantirildi, 15 tasi rad etildi va 68 tasi jarayonda. 10,7 gektar maydondagi 20 ta holat bo‘yicha qo‘shma tartib asosida prokuratura organlariga ma’lumotlar kiritildi.
Shuningdek, 82 gektar maydondagi 260 ta bartaraf etilmay turgan holatlar bo‘yicha, ixtiyoriy bartaraf etish yuzasidan berilgan muddatda muammo hal etilmagan taqdirda keyingi choralar ko‘riladi.
Bundan tashqari, joriy yil o‘tgan davri mobaynida 918 ta huquqbuzarga nisbatan jami 7 milliard 192 million 254 ming so‘m ma’muriy jarima qo‘llanildi. Qo‘llanilgan jarimalarning 393 tasidan 712 million 862 ming so‘mi kadastr organlari tomonidan undirilishi ta’minlandi. Amaldagi tartib bo‘yicha 15 kunlik muddatda to‘lovni amalga oshirgan huquqbuzarlarga 193 million 602 ming so‘m 30 foizlik imtiyozlar qo‘llanilgan. To‘lanmay turgan 6 milliard 285 million 790 ming so‘mlik jarimaning muddati o‘tgan 616 nafaridagi 3 milliard 411 million 870 ming so‘mlik qismi majburiy undiruvga qaratildi. Majburiy tartibda 58 ta holatda 165 million 550 ming so‘m mablag‘ undirildi.
Kadastr organlari xodimlari tomonidan bundan keyingi davrlarda ham tegishli soha, jumladan, prokuratura organlari, sud, soliq idoralari, majburiy ijro byurosi kabi tashkilotlar bilan hamkorlikda yer nazorati tizimida amaliy ishlar olib boriladi.
Shukur Qo‘qonboyev,
Kadastr agentligi Jizzax viloyati
boshqarmasi boshlig‘i.
UzA
