Alisher Navoiy (1441-1501) - to‘liq ismi Nizomiddin Mir Alisher. 

Alisher Navoiy hayotiga taalluqli bilishimiz kerak bo'lgan 8 ta ma’lumot: 

Navoiy 4 yoshida maktabda ta’lim ola boshlagan. 7 yoshida Farididdin Attorning «Mantiqut-tayr» asarini va buyuk muhaddisimiz Buxoriy hazratlarining olti mingdan ziyod hadisi shariflarini yod bilgan. Mir Alisher 7-8 yoshlaridan boshlab g‘azallar yoza boshlagan. 
Alisher Navoiy «Muqarrabi hazrati sultoniy» («Sulton hazratlarining eng yaqin kishisi») degan unvonni olgan. 
Alisher Navoiy turkiy tilda yozgan she’rlariga Navoiy, forsiy tildagi she’rlariga Foniy deb taxallus qo‘yadi. 
 Navoiyning sevgilisi sifatida tasvirlanadigan “Guli” ismi faqat xalq og‘zaki ijodida, Navoiy haqidagi rivoyat va afsonalarda uchraydi xolos. Guli nomi Navoiyning hayoti haqida ma’lumot beruvchi yozma manbalarning hech birida uchramaydi. 
Navoiy taxminan 18-19 yoshlarida Abdurahmon Jomiy bilan tanishadi. Jomiy uni ham farzand, ham shogird sifatida qadrlaydi.
Navoiy o‘z jamg‘armasi hisobidan Hirotda va butun Xuroson mamlakatida 300 dan ortiq inshootlar qurdirgan. 
Navoiy 16 ta adabiy janrda ijod qilgan. Turkiy tilidagi ilk “Xamsani” 2 yil davomida yozadi. Dunyoning 64 tilga tarjima qilingan bu asar 51 ming misradan ortiq. Shoirning lirik merosi umumiy hajmi 50000 misradan ortiq «Xazoyinul-maoniy» nomli to‘rt devon (1491—1498)ga jamlangan. 
Alisher Navoiy 1501 yil 3 yanvarda vafot etdi. Uni dafn etish chog‘ida maydalab yomg‘ir yog‘ib turgan edi. Buni tarixchi Xondamir “Hatto tabiat ham motam tutdi” deya ta’riflagan.