Mamlakatimizda ko‘chmas mulk obyektlarini xatlovdan o‘tkazish va yerdan foydalanuvchilar chegaralarini aniqlash hamda ularga oid maʼlumotlarni tegishliligi bo‘yicha “UzKAD” axborot tizimiga kiritish bo‘yicha tizimli ishlar amalga oshirilmoqda.
Prezidentimizning 2020 yil 7 sentyabridagi «Yer hisobi va davlat kadastrlarini yuritish tizimini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi farmonida belgilangan vazifalarni bajarish maqsadida O‘zbekiston Respublikasining yer fondi toifalariga kiruvchi 8 ta yo‘nalish bo‘yicha xatlov o‘tkazilgan.
“UzKAD” axborot tizimiga kiritish ishlari Kadastr agentligi va Davlat kadastrlari palatasining tegishli buyruqlari asosida avvalo sinov tajriba tariqasida, Toshkent viloyatining Bekobod tumanidan boshlandi.
Tumanda joriy yilning 1 noyabr kuniga qadar ko‘chmas mulk obyektlari xatlovdan o‘tkaziladi. Yerdan foydalanuvchilar chegaralarini aniqlash, ularga oid maʼlumotlarni “UzKAD” axborot tizimiga kiritish hamda yer hisobini mazkur tizimda yuritish maqsadida tumandagi 51 ta mahallada xatlov ishlarini olib borish uchun 126 nafar mutaxassislardan iborat 9 ta ishchi guruh tuzilib, maxsus shtab tashkil etildi.
Bugungi kunda yer fondi toifasidan qatʼiy nazar, har bir ko‘chmas mulk obyektiga nisbatan mavjud kadastr maʼlumotini aniq va to‘g‘ri shakllantirish, yuritilishini tashkil etish, raqamlashtirilmagan ko‘chmas mulk obyektlari hisobini yuritish va o‘rnatilgan tartibda ularga raqam berilishini tashkil etish hamda tumandagi yer resurslari holatini o‘rganishga ham alohida eʼtibor qaratilmoqda.
Maʼlumot o‘rnida aytish joiz, Bekobod tumanida mavjud jami 74 ming 969 gektar yer maydonidan hozirda xatlov natijalariga ko‘ra, 59 ming 409 gektar yer maydoni hisobga olinib, “UzKAD” axborot tizimiga kiritildi.
Davlat kadastrlari palatasi axborot xizmati rahbari Munojaatxon Yo‘ldoshevaning bergan maʼlumotga ko‘ra, Bekobod tumanida jami 62 ming 874 gektar qishloq xo‘jaligiga mo‘ljallangan yer maydonlari mavjud. Shundan joriy yil 25 iyul holatiga ko‘ra, 45 ming 791 gektar yer maydonlari “UzKAD” axborot tizimiga kiritilgan. Belgilangan chora-tadbir asosida 17 ming 83 gektar qishloq xo‘jaligiga mo‘ljallangan yer maydonlarini joyida o‘rgangan holda “UzKAD” dasturiga kiritish reja jadvali ishlab chiqildi. Joriy yilning 15 avgust holatiga ko‘ra, 17 ming 83 gektar yer maydonlarining 4 ming 707 gektari yoki rejaga nisbatan 28 foiz “UzKAD” axborot tizimida hisobga olindi.
Bundan tashqari, 32 ta Madaniy meros obyektlarining 21 tasi tizimda shakllantirildi. Bekobod tumanida yer hisobi bo‘yicha 2 ming 697 gektar Davlat zaxira yerlari sifatida ko‘rsatilgan. Shundan 2 214 gektar yer maydoni “UzKAD” axborot tizimida hisobga olingan. Yer hisobi bilan “UzKAD” axborot tizimi orasidagi 483 gektar farq o‘rganilib, tuman hokimliklariga aniqlik kiritish maqsadida rasmiy murojaat qilindi.
Aholi punkti toifasidagi yer maydonlarini xatlovi bo‘yicha, bino inshootlarni “UzKAD” axborot tizimiga kiritish ishlari dastlab tajriba sifatida “Guliston” mahallasida tashkil etildi va 9 ta Mahalla fuqarolar yig‘inida davom ettirilib, xatlov natijasiga asosan “UzKAD” axborot tizimiga 6 552 ta turar va noturar bino inshootlar to‘liq kiritildi. Shuningdek, 69 ta ko‘p qavatli uylardan 60 tasi to‘liq hisobga olindi. Xatlov ishlari davom etmoqda.
Amalga oshirilayotgan ishlar ko‘lami keng, sababi, yer fondining 8 ta toifasi elektron bazasi shakllantiriladi. Bu esa yer hisobi va davlat kadastrini yuritishda muhim omil bo‘ladi. Bundan tashqari, joylardagi ko‘plab yerdan foydalanuvchilarning huquqlari elektron bazada shakllanmagan, xatlov orqali esa ularning huquqini belgilash va hisobga olishga erishiladi. Avvalgi xatlovlardan farqli o‘laroq bugungi xatlovda faqat uy-joylar emas, balki yer fondi toifasiga kiruvchi barcha yo‘nalishlar suv, qishloq xo‘jaligi, yo‘l qurilish va boshqa qator yo‘nalishlar bo‘yicha xatlov amalga oshirilmoqda.
Eʼtiborlisi, mazkur sinov tariqasida boshlangan Bekobod tumanidagi xatlov natijalariga ko‘ra, respublikaning barcha yerlari qamrab olinishi ko‘zda tutilgan.
Shahnoza Mamaturopova, O‘zA
